Rodzaje i zastosowanie artykułów pozłotniczych
Pozłotnictwo to jedno z najszlachetniejszych rzemiosł artystycznych z długimi tradycjami. Unikalne cechy złota zarysowały ten kruszec jako jeden z najcenniejszych w historii ludzkości. Aktualnie w pozłotnictwie stosuje się jednak także inne metale szlachetne. Cały pozłotniczy ekwipunek możemy podzielić na materiały i narzędzia, których zastosowanie przybliżymy w tym artykule.
Materiały pozłotnicze i ich zastosowanie
Podstawowym materiałem pozłotniczym jest cienka, metalowa folia. W nomenklaturze fachowej nazywana jest szlagmetalem lub szychem. Aktualnie wykonuje się ją ze złota, srebra, brązu, aluminium lub cyny. Zdarza się, że również inne metale są stosowane do produkcji tego tworzywa. Całość zostaje dokładnie rozklepana do postaci tak zwanych płatków. Ich grubość może być różna, z reguły wynosi zaledwie 0,000125 mm. Głównymi obszarami zastosowania folii pozłotniczych są malarstwo oraz introligatorstwo. Często obrazy o tematyce sakralnej charakteryzują się pozłacanym odcieniem szat postaci oraz złotymi ramami.
Mniej popularnym materiałem jest tak zwany proszek metalowy, który pozyskuje się z tych samych materiałów. Dawniej sprzedawano je w muszlach małży, stąd zostało nazwane złotem muszelkowym.
Główne narzędzia pozłotnicze
Prace pozłotnicze wymagają przygotowania odpowiedniego gruntu i podłoża. W tym celu najczęściej stosuje się te same narzędzia, co w malarstwie. Należą do nich wszelkiego rodzaju pędzle, szpachle, pumeksy i papiery ścierne. Część procesów wymaga jednak bardziej specyficznego ekwipunku, który jest niespotykany w żadnej innej dziedzinie. Najbardziej charakterystyczny jest tutaj agat pozłotniczy. To swego rodzaju gładzik z kamieni półszlachetnych lub kłów zwierzęcych. Wykorzystuje się go do końcowej fazy pracy, czyli polerowania. Niezbędna jest również poduszka pozłotnicza, która stanowi bazę do krojenia płatków oraz nóż, którym ten proces przeprowadzamy. Charakteryzuje go specyficzne, zaokrąglone wykończenie. Ważny element wyposażenia to tak zwany nastrzelacz. Jest to pędzel z miękkiego włosia (np. z wiewiórki lub borsuka), służący nanoszeniu płatków na pozłacaną powierzchnię.