Czym jest olifa i do czego się jej używa?

Olifa jest to tłusty werniks, którego podstawą jest olej lniany. Olifa nie jest efektem jednej, uniwersalnej receptury, jest ich wiele, ale podstawą zawsze jest olej lniany. Proces olifowania uwzględnia użycie samego oleju, z dodatkiem żywic lub sykatyw. Olify używa się do pokrywania, a więc i impregnowania ikon.

Co trzeba wiedzieć o olifie

Olifę ocenia się na podstawie jej barwy, najlepsza jest ta o barwie jasnej herbaty. Ma ona niemały wpływ na pigmenty danej ikony i powoduje ich silne zmiany, poprzez wnikanie przez warstwy malarskie malatury w głąb ikony. Źle przygotowana olifa powoduje żółknięcie warstwy malarskiej, dlatego jej wybór powinien być ostrożny, oparty przede wszystkim o jakość, o którą nietrudno w sklepie Edan. Warto rozważyć kupno olify sykatywowanej, która potrafi szybciej schnąć, nie żółknie, błona malarska uodparnia się na czynniki zewnętrzne. Olifę przechowuje się w miejscu jasnym, w temperaturze pokojowej i szczelnym opakowaniu, inaczej gęstnieje.

Proces olifowania

Olifowanie to proces bardzo żmudny i czasochłonny, ale którego efekt jest naprawdę wart pracy. Trwa od kilku do kilkunastu godzin. Nieustannie należy go kontrolować, ponieważ ikonę łatwo jest zniszczyć, dlatego że olify nie usuniemy z ikony tak prosto. Olifowanie rozpoczynamy nie wcześniej niż trzy dni po malowaniu ikony, ale zaleca się to zrobić po trzech tygodniach. W tym czasie warto poznać właściwości pigmentów, żeby nie zniszczyć ikony, w wyniku wytrącenia pigmentu przez daną olifę. Elementy złote czy pozłacane warto jest wcześniej zabezpieczyć, przed olifowaniem.

Przed procesem ikonę oczyszczamy z kurzu i zabrudzeń, warto też podgrzać ją promieniami słońca czy suszarką. Olifę można również podgrzać, ale do temperatury nie wyższej niż 40 st. C. Olifę nakładamy pędzlem lub wylewamy ją w przypadku ikon z kowczegiem. Nakładanie pędzlem jest szybkie, ale mogą się przyklejać do ikony zabrudzenia. Wylanie olify może skutkować nierównomiernym wchłanianiem olify do poszczególnych pigmentów. Lepkość olify ma również bardzo duże znaczenie. Zbyt gęstą olifę trudniej jest usunąć, a zbyt gruba warstwa może skutkować plackowatymi miejscami. Niektóre miejsca mogą również być bardziej połyskujące od innych, a jeśli za wcześnie ściągnie się olifę, to ikona może pozostać matowa, i nie będzie zaizolowana. Nadmiar olify ściągamy ręką lub ściereczką, która nie pozostawia po sobie włosków. Pokrytą werniksem ikonę, należy odstawić do wyschnięcia, w miejsce, w którym nie ma kurzu – najlepiej postawić w pionie i pod papierem.

Zaleca się, aby olifowanie ćwiczyć na ikonach mniej wartościowych, na których zdobędzie się doświadczenie i umiejętność nakładania olify.